پژوهشی در تاریخ دریانوردی دریای مازندران با تأکید بر ساختار کشتی های بومی

دریانوردی و کشتیرانی در دریای مازندران از قدمت طولانی برخوردار نبوده و به سده های اخیر محدود می شود. در منابع جغرافیای تاریخی در مورد دریای خزر، خبری از دریانوردی و کشتیرانی در این دریای بسته در دوره های پیش از صفویه دیده نمی شود. از دوره ی قاجار، رفت و آمد کشتی های تجاری بین بنادر تزار و ایران برقرار شده و کالاهای تجاری بین بنادر روسی از طریق رودخانه ی ولگا با بنادر ایرانی انزلی، سرمشهد و آشوراده تجارت می شد. به­جز اشارات اندک جهانگردان و مورخینِ این عصر، اطّلاعات چندانی در مورد ساختار این کشتی ها در اختیار نیست. شناسایی چندین کشتی از جنس الوار چوبی در سواحل تالش، رودسر، نکا و خلیج گرگان اطّلاعات با ارزشی در خصوص ساختار کشتی های تاریخی و کشتیرانی دریای مازندران ارایه خواهد داد. در این نوشتار که بر اساس پژوهش میدانی و مطالعه ی کتابخانه ای فراهم شده است، کشتی های تاریخی مکشوفه در سواحل دریای مازندران معرّفی شده و فقدان نمونه های قدیمی تر در این دریای بسته به­دلیل نبود بادهای موسمی، جهت حرکت نامنظّم امواج، نبود بازارهای هدف، پیش­روی و پس­روی متناوب آب دریا و ... مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.